اختلالات کلسیم و فسفر

گروهی از شرایط هستند که زمانی رخ می‌دهند که سطح کلسیم و فسفر در خون خیلی بالا یا خیلی پایین باشد. کلسیم و فسفر مواد معدنی ضروری هستند که نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای بدن، از جمله سلامت استخوان، عملکرد عضلات و هدایت عصبی ایفا می‌کنند.

هایپرکلسمی و هایپرفسفاتمی شرایطی هستند که در آن سطح کلسیم و فسفر در خون خیلی بالا است.

هایپرکلسمی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله این موارد باشد: هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه، وضعیتی که در آن غدد پاراتیروئید هورمون پاراتیروئید (PTH) بیش از حد تولید می‌کنند، بعضی سرطان‌ها به ویژه میلومای متعدد و سرطان ریه، مسمومیت با ویتامین د، بعضی داروها مانند دیورتیک‌ها و لیتیوم، بعضی بیماری‌ها‌ مثل سارکوئیدوز و پرکاری تیروئید و ...

هایپرفسفاتمی می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد: بیماری کلیوی، هیپوپاراتیروئیدیسم، وضعیتی که در آن غدد پاراتیروئید به اندازه کافی PTH تولید نمی‌کنند، هایپرویتامینوز د، داروهای خاص، برخی شرایط پزشکی مانند اکرومگالی، سندرم لیز تومور، رابدومیولیز و ...

هیپوکلسمی و هیپوفسفاتمی شرایطی هستند که در آن سطح کلسیم و فسفر در خون خیلی پایین است.

هیپوکلسمی می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد: هیپوپاراتیروئیدیسم، کمبود ویتامین د، کمبود منیزیم، بیماری کلیوی، داروهای خاص مثل بیس فسفونات‌ها، برخی شرایط پزشکی مانند پانکراتیت و ...

هیپوفسفاتمی می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد: هایپرپاراتیروئیدیسم، کمبود ویتامین د، بعضی بیماری‌های ژنتیک مثل ریکتز هیپوفسفاتمیک ارثی، استئومالاسی ناشی از تومور (TIO) که در اثر ترشح بیش از حد فاکتور رشد فیبروبلاست 23 (FGF23) توسط بعضی تومورها سبب دفع فسفر از کلیه‌ها می‌شود، سندرم فانکونی (یک بیماری نادر کلیوی که در آن گلوکوز، آمینو اسید‌ها، فسفر و ... از ادرار دفع می‌شود)، سوء تغذیه، مصرف داروهای خاص مثل آنتی اسیدها، استازولامید و ... و برخی شرایط پزشکی مانند اسهال مزمن.

علائم اختلالات کلسیم و فسفر می‌تواند بسته به شدت بیماری و علت زمینه‌ای متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از: ضعف یا کرامپ عضلانی، خستگی، درد استخوان، بی حسی و گزگز دور دهان، دست‌ها و پاها، تشنج، گیجی و کما، علائم گوارشی مثل تهوع، استفراغ یا یبوست و سنگ کلیه.

درمان اختلالات کلسیم و فسفر به علت زمینه‌ای و شدت بیماری بستگی دارد. در برخی موارد، درمان ممکن است به سادگی اصلاح علت زمینه‌ای باشد. در موارد دیگر، ممکن است برای کاهش یا افزایش سطح کلسیم و فسفر در خون به دارو نیاز باشد یا در بعضی موارد نیاز به جراحی غده پرکار شده باشد.

اگر نگران این هستید که ممکن است اختلال کلسیم وفسفر داشته باشید، لطفاً با پزشک خود صحبت کنید. آنها می‌توانند سطح کلسیم و فسفر خون شما را آزمایش کنند و بهترین روش درمانی را برای شما توصیه کنند.